رساله درباره‌ی نادر فارابی

مستور بعد از انتشار آخرین اثر داستانی اش با نام «سه گزارش کوتاه درباره ی نوید و نگار» که در سال ۱۳۹۰ منتشر شده بود، رمان کوتاه «رساله درباره ی نادر فارابی» را تحویل نشرچشمه داده است. آدم های مصطفی مستور در یک مرزبندی قاطع و مطلق تقسیم میشوند به: آدمهای “کاملا تاریک” و آدمهای “کاملا روشن”. تاریک های او در جایگاهی سمبلیک - ناظم مدرسه- بر مسند قدرت اند، و روشن های او در کنشی جالب، در دو سوی بردار آگاهی قرار دارند؛ یا از فرط ناآگاهی معصوم اند - مستور آنها را ساده، خوب، بی پرسش از هستی- قلمداد میکند یا از فرط آگاهی و تفکر درباره جهان در مرز پوچی اند. جهان داستانی او جدال این دو نیرو است. نادر فارابی شخصیت کتاب جدید مصطفی مستور یک از نفس افتاده دیگر است، یک به پایان خط رسیده که در یاس های فلسفی درباره چیستی اتفاقات هستی، با آدم های کتاب های قبلی نویسنده اشتراک دارد، نادر فارابی با مجموعه ای از برداشتهای کمابیش اگزیستانسیالیستی که از شرایط موجود به نفع یک آرمان و ایده آل گم شده گلایه مند است، از دست خود نیز خسته است و نمیداند تکلیفش چیست و با وجود خود در هستی چه باید بکند؟ رمان بر پایه سه تم اصلی بنا شده است؛ “تبعیض”، “غیبت”، “عدالت”. راس این مثلث یعنی “عدالت” بغض فروخورده مستور است که زمانی در یک بیمارستان روانی ظهور میکند و اینجا در مدرسه درختی. این که همه کامیابی و ناکامی بشر وابسته است به چند گرم فسفر و مغز بیشتر یا کمتر داشتن که یکی را کودن میکند و رفوزه و روزمره و دیگری را نابغه و رفاهمند و موفق. شواهد این تبعیض و پرسش جدی درباره عدالت جهان در جای جای آثار مستور باقیست. با خشم هم باقیست. نوک پیکان این خشم سوی انسان است حتی وقتی مکررا دنبال “صاحاب این دنیا” میگردد و میگوید هر جا یک صاحابی دارد، رستوران، پمپ بنزین… هر یک صاحابی دارند، صاحاب این دنیا کیست؟ در واقع انسان را متولی بی لیاقتی برای آنچه در جهان به او سپرده شده، میداند. به این دلیل او بهترین متن ادبی سال را انشای ساده یک دانش آموز میداند نه جوایز ادبی که خود نیز در چرخه آن قرار دارد.