از زنان پیشگام ایرانی: افضل وزیری دختر بی‌بی خانم استرآبادی

کتاب حاضر دربردارنده‌ی شرح زندگی و فعالیت‌های خدیجه افضل وزیری ـ پنجمین فرزند بی‌‌بی خانم استرآبادی ـ است که در خلال آن به تاسیس دبستان دوشیزگان به وسیله‌ی مادر وی اشاره شده است. گفتنی است سخن افضل وزیری بسیاری از زوایای تاریک تاریخ بی‌صدای زنان را روشن می‌کند. خاطرات این زن ایرانی دوره‌ی مشروطیت در مقایسه با سایر زنان هم‌عصرش از این جهت، تفاوت اساسی پیدا می‌کند که در زمانی که دختر خردسالی بوده، مادرش بر او لباس پسرانه پوشانده و اسم پسرانه برایش گذاشته و با برادرانش به مدرسه فرستاده تا درس بخواند و پس از این که به ناچار مدرسه را برای پیش‌گیری از دردسر مسئولان آن ترک کرده، پابه‌پای برادرانش برای یادگیری وکسب دانش تلاش می‌کند، به همین دلیل نیز به افضل ملقب می‌شود. از ابتدای جوانی نیز پیوسته به مسائلی که زنان با آن روبه‌رو بودند توجه خاص داشته است. از این که دختران در دست‌یابی به دانش نمی‌توانستند مانند پسران، آزاد باشند رنج می‌کشید و به تفکر عقب نگه‌داشتن زنان از سوی مردان انتقاد می‌کرد. وی در این کتاب از زاویه‌ی نقد یک زن آگاه از آن‌چه به عنوان مادر و همسر متحمل می‌شود سخن می‌راند. تجربیاتی که او را بر آن داشت تا به عنوان موانع حقوق زنان از قدرت قلم خود بهره گیرد و در روزنامه‌ها و در جوابیه‌ی مقالات تند علیه زنان قلم بزند.