مترجمان هزار و یک شب

در بخشی از کتاب «مترجمان هزار و یک شب / مدینه‌ی فاضله‌ی مردی خسته» آمده: «برتون افسانه‌ای، برتون مترجم هزار و یک شب است. گاه فکر می‌کنم تفاوت اصلی میان شعر و نثر به انتظارات متفاوت خوانندگان مربوط است. شعر شدت و حدتی می‌طلبد که در نثر تحمل نمی‌شود؛ درمورد کار برتون نیز همین موضوع پیش‌آمده است: ترجمه‌ی او اعتبار و حیثیتی به بار آورده که هیچ عربی‌شناس دیگری را یارای رقابت با آن نیست. جاذبه‌های امر ممنوع، به‌راستی متعلق به اوست. این ترجمه فقط یک‌بار چاپ شد، آن‌هم در هزار نسخه برای هزار مشترک کلوب برتون؛ با این تعهد الزامی قانونی که دیگر تجدید چاپ نخواهد شد (تجدید چاپ آن را لئونارد سی. اسمیترز انجام داد که «بعضی از قطعات را که نشانه‌ی کمال بی‌سلیقگی است و حذف آن مایه تأسف کسی نخواهد شد» حذف کرده است. منتخبی که بنت سرف منتشر کرد و مدعی شد چیزی را خلاصه نکرده، از همین متن پیراسته انتخاب شده بود). هرچند مبالغه‌آمیز است، اما به‌نظرم خواندن هزار و یک شب با ترجمه‌ی سر ریچارد برتون، به همان اندازه‌ی خواندن آن در «ترجمه‌ای لفظ‌به‌لفظ و ساده با یادداشت‌های توضیحی» به قلم سندباد بحری، باورنکردنی است.