غلبه بر اضطراب: مقدمه‌ای بر کنترل بهتر زندگی چگونه احساسات مضطرب‌کننده را بشناسیم و کنترل کنیم شناخت سیستم واکنشی اضطراب

ذهن و روان ما انسان‌ها همواره گوش به زنگ علایم خطر است که پیرامون ما وجود دارند و از قوع رخدادهای ناخوشایند یا آسیب‌زننده به ما اگهی می‌دهند. فکر تمام انسان‌های طبیعی مجهز به یک مکانیسم «دوراندیشی» و «پرهیز» است که تا جای ممکن ما را از گزن عوامل گوناگون در امان می‌دارد. در روند یک حادثه‌ی ناخوشایند، نخستین رویداد، عبارت است از «احساس خطر» که موجب تپش قلب، افزایش فشار خون، انقباض عروق پوستی به‌صورت رنگ پریدگی صورت، تندتر شدن سرعت تنفس و انقباض عضلات اندام‌ها می‌شود که مجموعا بدن را برای مرحله‌ی دوم یعنی «گریز» یا «ستیز» آماده می‌سازد. بنابراین در می‌یابیم که مکانیسم‌های احساس خطر که نوعی «هراس» را در آدمی ‌بر می‌انگیزند، برای بقا و دوام هستی وی ضروری هستند. درحقیقت این مکانیسم‌ها در تمام جانوران وجود دارند ولی چرا اضطراب و نگرانی فقط مختص نوع بشر است؟ اضطراب عبارت است از ترس از یک عامل ناشناخته و نامعلوم که موجب پریشانی فکر و گاه بروز علایم احساس خطر، از جمله تپش قلب و رنگ پریدگی نیز می‌شود. بنابراین در فرایند اضطراب، برخلاف «ترس طبیعی و واقعی» یک عامل حقیقی ترس‌اور یا خطرناک یا آسیب‌زننده وجود ندارد بلکه فقط به‌طور خودکار، ذهن آدمی ‌دچار احساس خطر می‌شود. حالت اضطراب غالبا در هنگام شب، تشدید می‌شود و فردا را از خوابیدن باز می‌دارد و شاید بدین علت که در شب، به علت تاریکی، خودبخود ذهن انسان حساس‌تر و حواس او تیزتر می‌شوند و لذا مغز آمادگی بیشتر برای تولید فرایند «احساس خطر» پیدا می‌کند.