هشت و چهل و چهار

«هشت و چهل و چهار» اولین رمان کاوه فولادی نسب است که اردیبهشت نود و پنج در نشر چشمه به چاپ رسید. داستان روایت مرد ساعت سازی است که اتفاقی مشابه آنچه برای پدربزرگش افتاده، برای او هم رخ می دهد. زنی ساعتی قدیمی را می آورد برای تعمیر و می گوید:« گفتن تعمیرش کار شماس!» و از این جاست که جهان موازی پدربزرگ و «نیاسان»ی که شخصیت اصلی رمان است، برای خواننده آغاز می شود. داستان از دید سوم شخص روایت می شود.

محوریت فضای داستان، پرسه زنی های نیاسان در تهران است؛ از انقلاب گرفته تا منوچهری و لاله زار. به نوعی این رمان را می توان رمان معرفی تهران قدیم نامید. بیشتر خیابان های قدم زدنی و پر از رمز و راز و نوستالژیک تهران در این کتاب موجود است. تهران به یکی از شخصیت های این رمان تبدیل شده است. گویی مردی است که خاطره های زیادی دارد و می خواهد برای خواننده بازگویشان کند. مهم ترین نقطه قوت رمان، فضاسازی است.

نویسنده با ذکر جزئیات هر مکان، خواننده را وا می دارد تمام صحنه ها را پیش روی خود ببیند و حس کند در آن مکان قرار دارد. هر چند این کار باعث می شود ریتم داستان کند شود و شاید خواننده را خسته کند. از دیگر ویژگی های این داستان می توان به رفت و برگشت های پی در پی به گذشته و حال اشاره کرد. نیاسان مدام خاطره بازی می کند و بعد زمان را به چالش می کشد. می رود به خاطره ای از پدربزرگ و معشوقه لهستانی اش و برمی گردد به منوچهری و دوباره می رود به تصادفی که چند سال قبل در همان خیابان اتفاق افتاده. شاید بشود گفت تا بعد از یک سوم ابتدایی رمان، خواننده هیچ چیز ازشخصیت نیاسان که شخصیت اول داستان است نمی داند و مدام مواجه می شود با صحنه ها و خاطره ها و فضاها؛ به گونه ای که در این رمان گویی شخصیت پردازی قربانی فضاسازی شده است.

شخصیت های داستان را بجز پدربزرگ و پدر و مادر نیاسان، پنج نفر تشکیل می دهند. واهه و ماریا، اردشیر و گلناز که دو زوج هستند و دختری به نام بدر که درست خصوصیات معشوقه لهستانی پدربزرگ را دارد. این شخصیت ها همگی در یک طبقه اجتماعی و فرهنگی هستند و این ویژگی باعث می شود داستان از واقعیت دور شود. آغاز داستان حسابی جذاب است. نویسنده با زبانی نسبتن طنزگونه طعنه های مختلفی می زند و این مساله ما را حسابی کیفور می کند و وامی دارد که به خواندن رمان علاقه نشان دهیم. اما هر چه جلو می رویم دیگر نه در سیر داستان خبری از آن زبان کمی تا قسمتی طنز هست و نه در شخصیت نیاسان چنین چیزی مشاهده می شود.

جوری که انگار قلاب طنزی که نویسنده برای شروع انتخاب کرده به جای دیگری وصل نمی شود. زبان یکدست داستان از دیگر خصوصیات این رمان است که نویسنده قصد داشته با استفاده از تکرار برخی افعال و جمله ها نثر را آهنگین و روان کند. هشت و چهل و چهار دومین اثر فولادی نسب، شرح زندگی یک ساعت ساز پرسه زن و خاطره باز در بیست و چهار ساعت پایانی سال نود و یک است. سالی که راس ساعت هشت و چهل و چهار دقیقه تحویل می شود.